روش تولید قوطی های فلزی

آنچه در ساخت قوطی مورد نیاز است شامل موارد زیر می باشد:

1. ورق حلب :
ورق بسیار نازك آهنی است كه چنانچه با قلع روكش شده باشد Tin plate واگر فاقد قلع باشد TFS (Tin Free Steel) نامیده می شود.

سه نوع فولاد بدون قلع مورد استفاده قرار می گیرد كه عبارتند از :
الف) فولاد روئین شده بصورت شیمیایی (Chemically Passivated Steel) كه روی سطح خود یك لایه فسفات – كرومات دارد.
ب) فولاد پوشش شده با كروم یا یك لایه اكسید كروم.
پ) فولاد پوشش شده با آلومینیوم كه دارای بعضی مشكلات در كشش ، جوشكاری و اتصالات می باشد.

باید توجه داشت كه ورق تین پلیت علاوه بر ایجاد یك پوشش محافظتی در روی فولاد، نقشی كاتدی داشته و امكان اكسیداسیون نقاط پوشش نشده یا مكان هایی كه بصورت سوزنی فاقد پوشش می باشند را به حداقل می رساند. این پوشش قلعی از حل شدن آهن در برخی نوشیدنی ها كه قادرند طعم نامطلوب آهن را به خود بگیرند جلوگیری می كند. ورق بدون قلع (TFS) این مزیت را نداشته وبرای محافظت از سطح فولاد نیازمند پوشش كامل است ولی درعوض چسبندگی لعابها و لاكها به آن، بهتر از ورق تین پلیت می باشد.
در ایران مصرف این ورق محدود و آن هم برای ساخت سروكف قوطی استفاده می شود ولی طبق آزمایشات انجام شده در موسسه استاندارد استفاده ازآن با پوشش لاك مناسب برای تولید قوطی كششی مناسبتر است.

نظر به اینكه كیفیت ورق مصرفی در قوطی غذایی بسیار مهم است می بایست در انتخاب آن دقت شود كه مهمترین شاخصه های آن عبارتند از :

I - نوع فولاد
ورق فولادی ازنظرآلیاژی تقسیمات متنوعی دارد و مهمترین انواع ورق فولادی مصرفی در صنعت قوطی سازی و ظروف فلزی عبارتند از :
1- نوع MR : این نوع فولاد دارای مقاومت خوبی در برابر خورندگی (Corrosion) بوده و ناخالصی در آن به حداقل رسیده است. برای مصارف عمومی از این نوع ورق استفاده می شود.
2- نوع L : برای بسته بندی محصولات غذایی خورنده بكار می رود.  در این نوع فولاد سایر عناصر نظیر فسفر ، سیلیكون ، نیكل ، كرم ومس به حداقل مقدار محدود می باشد.
3- نوع MC : در این نوع فولاد مقادیر بیشتری از فسفر نسبت به فولاد  Lوجود دارد.
4- نوع D : این نوع كه در اثر گذشت زمان نیز خصوصیات خود را حفظ می كند (Non Aging) توسط آلومینیوم آرام شده است (Aluminium Killed) و به منظور بهبود خصوصیات كشش پذیری پروسس می شود.
 ضمنا باید توجه داشت كه ورقهای نوع (Single Reduced) SR دارای سختی كمتر و مقاومت بیشتر و ورقهای نوع  DR (Double Reduced) دارای سختی بیشتر و ضخامت كمتر می باشند.

II - ضخامت (Thickness)
در ساخت قوطی وحلب فلزی معمولا از ورقهای حلب به ضخامت 18/0 تا 32/0 میلیمتر استفاده می شود . البته در خطوط مدرن مجهز به بیدر ( خط انداز ) از ورقهای نازکتر به ضخامت 16/0 میلیمتر نیز استفاده می شود.

III - یكنواختی (Monotony)
کلیه سطوح ورق حلب می بایست كاملا یكنواخت باشد.

IV - پوشش قلع (Tin Coating)
سطح ورق می بایستی با روش های بسیار دقیق قلع اندود گردد. میزان پوشش قلع بسته به مورد مصرف ورق متفاوت است.
حداقل استاندارد اندود قلع در هر روی ورق برای تولید قوطی در سیستم متریك gr/m 8/2 و حداكثر2/11 gr/m و در سیستم اینچی حداقل LBS 25/0 و حداکثر LBS1 می باشد.
مناسب ترین و اقتصادی ترین پوشش قلع جهت ورق حلب برای ساخت قوطی كمپوت و كنسرو  gr/m8/2/6/5 و یا معادل آن در سیستم اینچی می باشد.

V - سختی (Temper)
میزان سختی مورد نیاز ورق بسته به سیستم تولید قوطی متفاوت است، مثلا در خطوط قوطی سازی با سیستم اروپایی از ورق T3 و با سیستم آمریكائی از ورق T5 استفاده می شود. ضمنا ماشین آلات قوطی سازی در ایران كلا سیستم اروپایی است. لذا به ایران ورق حلب با سختی (T3) وارد می شود.

2. سیم مسی :
مفتولی است مسی با خلوص بالا به قطر 38/1 یا 5/1 میلیمتركه در سیستم درز جوش مورد استفاده قرار می گیرد.

3. لحیم :
آلیاژی است از سرب و روی كه جهت دوخت بدنه قوطی مورد استفاده قرار می گیرد.

4. مایع لاستیك :
به منظور جلوگیری از نشت محتوی از درون قوطی از موادی موسوم به مایع لاستیك استفاده می شود. جنس مایع لاستیك با توجه به نوع محتوی قوطی تعیین می گردد و مواد متداولی كه بدین منظور استفاده می شوند شامل لاتكس، لاستیك مصنوعی و پلاستیك های نرم می باشد. این پوشش معمولا دور كف و یا درب قوطی قرار می گیرد.